Truyền thuyết về tục kết nghĩa Nga My-Vạn Phúc
Cuốn sách “Văn học dân gian Thanh Oai” của TS Lã Duy Lan đã mang đến cho bạn đọc một câu chuyện cảm động về tục kết nghĩa giữa hai làng Nga My-Vạn Phúc xưa. Chuyện xảy ra vào thời nhà Lý, khi ấy đê Thanh Trì vỡ 13 năm liền, làng Nga My phải đi đắp đê ở địa điểm gần làng Vạn phúc. Do nền đất ướt, chỗ lấy đất xa nên sắp hết thời hạn rồi mà chưa thành. Lúc này có một người làng Nga My ngồi đồng, đến lúc “thăng” thì phán rằng, dân Nga My phải mang lễ vật sang Vạn Phúc xin kết nghĩa anh em thì việc đắp đê mới thành. Thế là hôm sau, dân cử một đoàn đại biểu mang lễ vật sang Vạn Phúc thật. Người Vạn Phúc khi nghe được câu chuyện cảm động, đồng ý giúp.
Khi công việc đắp đê hoàn thành, hai làng bàn nhau tổ chức ăn mừng. Ngặt nỗi hai làng khi ấy đều nghèo mà người thì đông, không mua trâu bò lợn gà được vậy nên họ đành rủ nhau cùng đi tát các vũng nước gần chân đê để bắt cá. Chắc là phải tát lại nên cá to chẳng thấy, mà chỉ thấy tép vụn trong đó phần lớn là săn sắt bằng hơn đầu ngón tay. Ấy thế nhưng, với những người nông dân chất phác thì sau một ngày tát nước lội bùn vất vả được ăn bát cơm chan canh dưa nấu tép thì vẫn cứ ngon tuyệt. Từ đó trở đi, hai làng đặt ra lệ đời đời kết nghĩa giao hảo. Vì đường xa nên cứ 7 năm một lần hai làng lại mời nhau ăn cỗ. Dù cao lương mỹ vị thế nào nhưng nhất thiết không thể thiếu bát canh dưa nấu cá săn sắt. Tục kết nghĩa ấy sau đó bị gián đoạn một thời gian nhưng mới được khôi phục gần đây trở thành một mối giao hảo đời đời, đáng quý.
Hữu Trưởng