Sự tích dương thần tại làng Hồ Khẩu
Phường Hồ Khẩu huyện Hoàn Long, nay là làng Hồ Khẩu (phưởng Bưởi, quận Tây Hồ). Đình làng thờ Cống Lễ và Cá Lễ, sống vào thời Hùng Vương, có công đánh giặc giữ nước, đến thời Lý lại âm thầm phù vua Lý Thái Tổ phá tan giặc. Nhằm giúp bạn đọc hiểu hơn về nhân vật Cống Lễ và Cá Lễ, trong cuốn sách “Thần tích Hà Nội”, PGS. TS Nguyễn Thị Oanh đã cung cấp cho bạn đọc phả ghi chép về “Sự tích dương thần”.
Thời Hùng Vương thứ 18, ở động Đản Thánh có ông Lê Quốc Công làm quan trong triều. Ông được gả cho cháu gái trong hoàng tộc nhưng không lâu sau công chúa mất. Ông về phủ Hoài Đức xây nhà rồi lấy Thánh mẫu Thục Nương làm vợ lẽ. Một hôm phu nhân chu chơi Hồ Tây xem cá chép vây đỏ lấp lành đùa rỡn sóng nước, trong lòng cảm động mà có thai. Không lâu sau, bà sinh ra một bọc hai cậu con trai. Con trưởng đặt tên là Cống Lễ, con thứ đặt là Cá Lễ. Bấy giờ quân Thục đem quân xâm lấn, Cá Lễ và Cống Lễ được phong là Tả chưởng quản và Hữu chưởng quản lãnh quân đánh địch. Quân Thục thua to, bắt sống không biết bao tên. 2 năm sau, quân Thục tập hơn 100 vạn quân, chia làm 5 đạo cướp bóc nước ta. Cống Lễ và Cá Lễ dẫn quân, hiệp lực với Tản viên Sơn thánh tiến đánh. Quân Thục bỏ chạy tán loạn, bị truy đuổi đến tận biên giới mới về… Sau này khi Cống Lễ và Cá Lễ về trời, vua cho phép phường Hồ Khẩu phụng thờ. Sau này Vua Lý Thái Tổ đi đánh Chiêm thành, Hưng Đạo Vương đánh Ô Mã Nhi, Cống Lễ và Cá Lễ đã báo mộng để họ đánh tan quân giặc…
Hữu Trưởng