Có một vườn Bách thảo Hà Nội như thế
Vườn Bách thảo và thuần chủng Hà Nội xưa nằm ở phía tây bắc thành phố, cách trung tâm đô thị chừng 3km. Cuốn sách “Tư liệu văn hiến Thăng Long-Hà Nội: Tuyển tập tư liệu phương Tây trước 1945” do PGS. TS Nguyễn Thừa Hỷ làm chủ biên miêu tả, bất kỳ lúc nào trong ngày kể cả ban tối, trong cái nóng bức của mùa hè, vườn Bách thảo cũng có người đến thăm. Nhưng đông nhất là từ 5 đến 7 giờ chiều, người ta thường tấp nập đi dạo đến đó. Các công chức trốn chạy bầu không khí của văn phòng, sĩ quan cưỡi ngựa, thương gia nghỉ ngơi sau những công việc buôn bán mệt nhọc, những nhà thực dân khai thác đến từ các vùng sâu vùng xa, các mẹ ngồi buôn chuyện trong khi đám trẻ con nô đùa.
Vườn Bách thảo dùng làm nơi vui chơi giải trí chỉ là chức năng phụ. Trước hết đó là vườn ươm cây mà các nhà trồng trọt của xứ thuộc địa hoặc của các trạm thử nghiệm đến mua giống cây. Ở đó cũng tiến hành những thí nghiệm thuần chủng cây trồng cho thích hợp với khí hậu. Vườn được sắp đặt những nơi thắng cảnh, làm khô ráo những đầm lầy, đào những hồ nước nhỏ. Cuối cùng, nhiều lối đi xe có thể chạy được khai mở để cho công chúng đến ngưỡng mộ những điều kỳ thú được sắp xếp rải rác đây đó, những mẫu vật và những bồn hoa cũng được tạo nên ở một số nơi. Trong vòng 3 năm, diện tích trồng cây ở Vườn Bách thảo tang lên gấp 4 lần. Về phần cảnh trí, vườn có những khóm hoa và lùm cây, gò đất bên trên có một chòi chơi nhạc, những loại lồng chim, chuồng thú.
Hữu Trưởng