Lê Lai đổi áo bào cứu Lê Lợi, quân Lam Sơn “khởi từ hồi sinh”
Sau thắng lợi đầu tiên trước quân Minh, nghĩa quân Lam Sơn rút về Chí Linh. Ở đây địa hình hiểm trở, nhưng quân Minh đã huy động một lực lượng lớn binh sĩ bao vây, phong tỏa các đường lên xuống trong 10 ngày, khiến nghĩa quân gặp nhiều khó khăn. Lương thực cạn kiệt, quân số hao mòn, nghĩa quân phải dùng củ nâu và mật ong làm bữa rất khốn đốn.
Trong lúc “ngàn cân treo sợi tóc”, Lê Lai đã tình nguyện đổi áo bào cứu Lê Lợi. Cuốn “Vương triều Lê (1428-1527)” do GS. TS Nguyễn Quang Ngọc làm chủ biên thuộc tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến, viết: Lê Lai đổi áo bào, giả làm Lê Lợi đem 500 quân và 2 thớt voi ra trận tự xưng là chúa Lam Sơn quyết đấu với quân Minh. Ông cùng các nghĩa quân đã chiến đấu dũng cảm và anh dũng hy sinh. Quân Minh tưởng đã giết được Lê Lợi nên đã lập tức kéo quân về Tây Đô báo công.
Không lâu sau, quân Minh phát hiện ra sự thật đã dẫn quân kéo về Lam Sơn, khai quật mồ mả tổ tiên của Lê Lợi, lùng bắt vợ con ông cùng người thân của các tướng sĩ. Hơn ba tháng trời, nghĩa quân chỉ dùng măng tre và rễ cỏ làm thức ăn. Để mở đường về Lam Sơn, Lê Lợi đem nghĩa binh tiến đánh Mường Yên, chiêu nạp thêm nhiều nghĩa sĩ. Thừa thắng xông lên, nghĩa quân Lam Sơn tiến xuống Mường Nanh, ngày đêm đánh giặc khiến quân Minh bị thiệt hại nặng nề đành rút quân.
Hữu Trưởng