Xôi sắn - Món ngon phố thị ngày đông
Sắn rửa sạch, ngâm một lúc cho hết chất nhựa nhớt, lại rửa lần nữa, rồi cắt thành từng miếng vừa ăn. Gạo nếp ngon vo sạch, ngâm nước (nếu đồ xôi bằng chõ hoặc nồi hấp thì ngâm lâu, nếu nấu bằng nồi cơm điện nên ngâm chừng một giờ đã đủ). Cho sắn và gạo vào nồi, đánh đều với chút muối tinh, rồi cho nước vừa xâm xấp mặt gạo. Cắm điện và để chế độ nấu xôi hoặc nấu cơm, rồi sang việc khác.
Một chiếc chảo hoặc xoong nhỏ đặt lên bếp, chảo nóng cho vài thìa dầu ăn (nếu là mỡ lợn và có chút tóp mỡ nữa càng tốt); dầu nóng cho hành lá thái nhỏ vào phi lên, để lát nữa xôi chín thì sẽ rưới cả mỡ hành lên bát xôi...
Có vẻ đơn giản, lại cũng là thức quà bình dân, nhưng hẳn là ai chẳng thích. Nhớ hồi trước, ở chỗ Hàng Giấy, đối diện rạp Bắc Đô, có bà bán xôi sắn cực ngon, lần nào có dịp đi qua anh cũng sà vào làm một gói. Nhớ lại cả một thời người Hà Nội chế biến đủ các món từ sắn, nhớ những chuyện cười ra nước mắt liên quan đến sắn. Mà cây sắn không chỉ cho củ đâu, cái búp non của nó, muối chua rồi xào lên, ngon hết chỗ nói.
Nồi xôi chín rồi. Chị khéo léo dùng ba chiếc đũa đánh lên cho tơi và tưới một chút hành mỡ, rồi mới đơm ra đĩa, lại tưới đều hành mỡ lên trên. Làn khói xôi nếp lại quyện với mùi thơm của hành mỡ sao mà hấp dẫn. Anh xắn một miếng đưa lên miệng, thổi cho bớt nóng. Chao ôi, xôi sắn như là sự giao duyên tuyệt hảo của sản vật đồng bằng trù phú và trung du mộc mạc. Sao xôi và sắn lại có thể quyện với nhau và tôn nhau lên đến thế chứ. Những đêm mùa đông, cứ thấy người đàn ông đi chiếc xe đạp cũ, có cái hòm kính lắp bóng đèn chạy bằng ắc quy, chiếu sáng những củ sắn luộc bở tơi, nóng hổi. Đã qua cái thời phải ăn cơm độn sắn, bây giờ củ sắn luộc thơm phức lại chiếm giữ thiện cảm của bao người thành thị...
Cuộc sống ngày càng đi lên, giờ người ta ăn xôi với thịt gà, thịt kho, trứng, giò chả, chả mực, chả cua... Bao giờ đi ngang góc phố ta bắt gặp gánh hàng xôi sắn khiêm nhường mà ngon lành như thế?
Thu Linh
Nhà xuất bản Hà Nội