Chuyển đôi mô hình bước đi có tính đột phá
Có thể nói, đây là một quyết định táo bạo. Bởi ở thời điểm này, hầu hết các nhà xuất bản đang hoạt động theo mô hình sự nghiệp có thu, chưa thật sự hạch toán kinh doanh với tư cách là doanh nghiệp nhà nước hạch toán độc lập. Để thích ứng với cơ chế hoạt động mới, lãnh đạo Nhà xuất bản Hà Nội tiến hành một số cải cách nhằm tạo ra một bộ máy tinh gọn, tập trung, có khả năng thích ứng cao với thị trường sách nhiều thành phần rất sôi động và đang có sự cạnh tranh quyết liệt. Các giải pháp cụ thể là:
- Sắp xếp lại bộ máy, xóa bỏ các phòng ban. Các biên tập viên làm việc trực tiếp với Giám đốc - Tổng Biên tập. Các cán bộ sản xuất kinh doanh làm việc trực tiếp dưới sự điều động của Phó Giám đốc phụ trách trị sự. Như vậy, gần như đã hình thành chế độ chuyên viên trong Nhà xuất bản Hà Nội.
- Khoán việc cho từng cán bộ với những tiêu chí cụ thể về chất lượng và thời hạn hoàn thành.
- Cải tiến quy trình xuất bản trên cơ sở các quy định của Luật Xuất bản và Nghị định của Chính phủ.
- Tìm hiểu nhu cầu của bạn đọc để tiến hành phân loại từng nhóm đối tượng, từ đó đề ra những mảng sách thích hợp.
- Xây dựng kế hoạch xuất bản phong phú, căn cứ vào nhóm đề tài rồi chọn tác giả để tổ chức bản thảo, đầu tư cho tác giả bằng chế độ nhuận bút ưu đãi.
- Đa dạng hóa sản phẩm về kiểu cách, kích cỡ, hình thức trình bày, chất lượng giấy và in; tiến tới định hình phong cách của Nhà xuất bản Hà Nội.
- Củng cố và mở rộng quan hệ với các tổ chức văn hóa và các nhà xuất bản nước ngoài, đặc biệt là với Pháp.
Với những điều chỉnh đó, các cán bộ, biên tập viên Nhà xuất bản Hà Nội chủ động hơn trong công việc và đạt hiệu quả cao. Số đầu sách năm 1993 tăng gấp đôi so với năm 1992. Từ đó, số đầu sách không ngừng tăng, đến năm 2000 đã đạt tới con số 260 đầu sách. Nhà xuất bản đã có nguồn bản thảo dự trữ cho các kế hoạch lâu dài, thoát khỏi tình trạng “ăn đong” của các năm trước.
Tháng 9 năm 1994, đồng chí Hoàng Ngọc Hà nghỉ hưu. Thường vụ Thành ủy bổ nhiệm đồng chí Đỗ Ninh làm Giám đốc và đồng chí Nguyễn Khắc Oánh làm Phó Giám đốc Nhà xuất bản Hà Nội.
Ban Giám đốc mới tiếp thu và duy trì phương thức làm việc trực tiếp với từng cán bộ, trên cơ sở khoán gọn từng vụ việc. Nhờ thế, Nhà xuất bản Hà Nội vẫn tiếp tục phát triển qua từng năm. Mỗi năm không chỉ tăng số đầu sách xuất bản mà nhiều tác phẩm có chất lượng ra đời, được dư luận bạn đọc đánh giá cao. Đi đôi với sự phát triển về doanh số doanh thu đạt được, đời sống của cán bộ công nhân viên được cải thiện. Nhà xuất bản Hà Nội vừa chấp hành nghiêm chỉnh chính sách thuế của nhà nước, đồng thời vẫn tích lũy vốn để phục vụ sản xuất kinh doanh.
Với một bộ máy gọn nhẹ, làm việc theo chế độ chuyên viên, Nhà xuất bản Hà Nội đã thích ứng được với cơ chế thị trường và tạo được những bước phát triển mới.
Tuy nhiên, nếu phương thức làm việc ấy mạnh về độ linh hoạt, ứng phó kịp thời thì lại tỏ ra hạn chế khi gặp phải những vấn đề có quy mô lớn, đòi hỏi phải có sự phối hợp và tập trung sức mạnh tập thể. Cách làm việc trực tuyến phát huy được tính chủ động của cán bộ, song lại thiếu chặt chẽ ở khâu kiểm định, thẩm định. Ban Giám đốc Nhà xuất bản Hà Nội đã kịp thời tổng kết đánh giá và rút ra những bài học kinh nghiệm để tiếp tục xây dựng, củng cố bộ máy của Nhà xuất bản, tạo thêm nguồn sức mạnh cho những chặng đường sau.
Sự chuyển đổi mô hình hoạt động từ một đơn vị sự nghiệp có thu sang mô hình doanh nghiệp nhà nước, bước đi có tính đột phá này cũng gặp không ít khó khăn, nhưng bằng sự linh hoạt trong điều hành và hơn hết là sự đoàn kết nhất trí, nỗ lực hết mình, tinh thần trách nhiệm cao của cán bộ, biên tập viên và công nhân viên Nhà xuất bản Hà Nội đã giúp tháo gỡ khó khăn và phát triển. Cùng với sự phát triển của Nhà xuất bản, đời sống cán bộ công nhân viên được nâng lên. Lãnh đạo Nhà xuất bản chú ý chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho cán bộ, tạo sự yên tâm công tác… Đó là những thành tích rất đáng tự hào. Những nỗ lực không ngừng đó đã được ghi nhận, năm 2000, Nhà xuất bản Hà Nội được Bộ Văn hóa - Thông tin tặng Bằng khen. Sự ghi nhận này thêm một lần nữa thể hiện sự tin tưởng của lãnh đạo cấp trên trong đường hướng phát triển của nhà xuất bản duy nhất Thủ đô, đồng thời còn là động lực mạnh mẽ để cán bộ, biên tập viên và công nhân viên Nhà xuất bản xây dựng sự nghiệp xuất bản một cách bền vững.
Phòng Biên tập
Nhà xuất bản Hà Nội