Cuốn sách giá trị cao về khoa học và thực tiễn trong nghiên cứu dân cư và di dân trên đất Hà Nội sẽ sớm được ra mắt bạn đọc
Cuốn sách gồm ba phần nội dung lớn:
Phần 1. Dân cư Thăng Long – Hà Nội. (gồm 3 chương)
Chương 1. Sự hình thành cộng đồng dân cư ở khu vực Hà Nội
Chương 2. Quy mô dân số và sự biến động dân số
Chương 3. Cơ cấu dân số
Trong phần này với việc sử dụng các tài liệu địa lý lịch sử, phác hoạ sự hình thành cộng đồng dân cư, dân tộc ở vùng Hà Nội. Từ các kết quả Tổng điều tra dân số 1979, 1989 và Tổng điều tra dân số và nhà ở 1999, 2009, phân tích các quá trình nhân khẩu học diễn ra trên vùng Hà Nội trong khoảng từ thập kỷ 1980 cho đến những năm gần đây. Những đặc thù về cơ cấu dân số (cả về mặt sinh học cũng như về các phương diện xã hội - nghề nghiệp) được làm nổi bật gắn liền với hiện tượng di cư vào Hà Nội, cũng như do sức hút của Thủ đô, cũng là thành phố lớn thứ hai cả nước. Những khác biệt về không gian giữa nội thành và ngoại thành, giữa hai phần tả ngạn và hữu ngạn sông Hồng cũng được lý giải.
Phần 2. Phân bố dân cư và quần cư. (gồm 2 chương)
Chương 4. Phân bố dân cư
Chương 5. Đô thị hoá và quần cư đô thị
Trong phần này, đối với quần cư nông thôn, tập trung phân tích các hình thái quần cư, các kiểu quần cư nông thôn (làng) có liên quan đến các đặc điểm địa lý, tập quán cư trú, hoạt động sản xuất,… Các làng cổ là phần được chú trọng. Những biến đổi của không gian nông thôn trong những thập kỷ gần đây do ảnh hưởng của đô thị hoá và công nghiệp hoá cũng như vấn đề xây dựng nông thôn mới được phân tích.
Đối với khu vực đô thị: quá trình đô thị hoá là một nội dung quan trọng. Quá trình đô thị hoá tăng tốc trong những năm gần đây và xu hướng trong những năm tới. Trong phần này có phân tích so sánh các sự thay đổi cấu trúc không gian đô thị với sự thay đổi phân bố dân cư trong nội thành và các vùng ngoại thành liền kề, gắn liền với công nghiệp hoá, quy hoạch đô thị và sự thay đổ trong chính sách quản lý đô thị.
Phần 3. Di dân trên đất Hà Nội. (gồm 1 chương)
Chương 6. Di cư ở Hà Nội từ thập niên 1980 trở lại đây
Nêu những đặc điểm của di cư ở đất Thăng Long – Hà Nội cho đến cuối thế kỷ XIX. Di cư Hà Nội (cả chuyển đến và chuyển đi), từ sau khi đất nước thống nhất cho đến nay. Trong phần này tác giả đi sâu phân tích các luồng di cư, tính chọn lọc của di cư và đánh giá một số tác động kinh tế - xã hội của di cư ở Hà Nội. Ngoài cái riêng của Hà Nội các tác giả cũng đi sâu phân tích và chỉ ra những đặc điểm có quy luật chung.
Bản thảo được biên soạn bởi những chuyên gia hàng đầu trong nghiên cứu Địa lý hiện nay do đó đảm bảo độ tin cậy, Hội đồng nghiệm thu đánh giá rất cao về sự công phu, tính khoa học, chất lượng chuyên môn cũng như những ưu điểm nổi bật của công trình.
Trong từng vấn đề, các tác giả đều có sự phân tích, lý giải một cách thấu đáo, cặn kẽ với những cứ liệu chính xác, có độ tin cậy cao và văn phong khoa học, súc tích, dễ hiểu. Với cách tiếp cận liên ngành (lịch sử, địa lý, kinh tế, dân số, thống kê), với nguồn tư liệu phong phú và cập nhật, bản thảo công trình đã mang tới một bức tranh có hệ thống và toàn diện, bao quát gần như tất cả mọi vấn đề về dân cư Thăng Long - Hà Nội, từ lịch sử hình thành cộng đồng dân cư, cơ cấu, quy mô và sự biến động dân số đến phân bố dân cư và quá trình di dân diễn ra trên lãnh thổ Thủ đô từ giữa thập niên 1980 trở lại đây. Là chuyên khảo nghiên cứu mang tính hệ thống đầu tiên và là một công trình lớn về sự hình thành, phát triển cộng đồng dân cư Thăng Long - Hà Nội, bản thảo có nhiều bảng biểu, sơ đồ, bản đồ (trong đó hầu hết là bản đồ được tác giả xây dựng mới) giàu hàm lượng thông tin, trình bày có tính thẩm mỹ cao. Đây có thể coi là nguồn tư liệu rất quý đối với những bạn đọc quan tâm và nghiên cứu chuyên sâu về lĩnh vực dân cư ở khu vực Thủ đô Hà Nội.
Bản thảo cuốn sách “Dân cư và quá trình di dân trên đất Hà Nội” do GS.TS. Đỗ Thị Minh Đức chủ biên đã được Hội đồng nghiệm thu thông qua ngày 22/10/2015. Với nội dung phong phú, cấu trúc hợp lý, hình, bảng biểu minh hoạ phong phú, trực quan, văn phong mạch lạc, đây thực sự là một cuốn sách có giá trị cao về khoa học và thực tiễn thể hiện rõ được đặc điểm, sự phân bố và biến động dân cư Hà Nội phục vụ tốt cho các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu cũng như bạn đọc quan tâm vấn đề dân cư và di dân của Hà Nội. Hy vọng, với giá trị khoa học và thực tiễn của cuốn sách khi được xuất bản đây sẽ là món quà hữu ích cho người nghiên cứu về Hà Nội, đặc biệt là về dân cư và di dân của Hà Nội. Nhà xuất bản Hà Nội trân trọng mời độc giả tìm đọc!
Gia Bách
Nhà xuất bản Hà Nội