Những suy nghĩ, tâm tư của TS. Phạm Quang Nghị được đề rõ ở đầu cuốn sách với những dòng viết đầy chân thật với “tất cả sự biết ơn cuộc sống, biết ơn con người, biết ơn văn hóa, gửi tới bạn đọc, với những tình cảm yêu mến và trân trọng”.
Tác giả chia sẻ: “Những lý do khiến tôi mỗi lần cầm bút có thể không hoàn toàn giống nhau, nhưng tấm lòng của người viết, cái tình gửi gắm trong từng con chữ dành cho văn hóa, dành cho con người, dành cho cuộc đời thì luôn giống nhau: chân thành và mến yêu.
Viết và suy nghĩ về văn hóa, về con người mãi mãi là nguồn cảm hứng không bao giờ cạn. Có lẽ bởi thế chăng, dù trong lúc bộn bề công việc, hoặc chính những lúc công việc bộn bề, tôi lại nhớ tới cây bút của mình.
Cuộc đời và Văn hóa mênh mông như trời cao, biển rộng, như sông dài, ngày dài, đêm dài… Ở đó có những ngày đẹp trời và ngày không đẹp! Có những tên người ta trân trọng, yêu quý, biết ơn. Ta muốn tên tuổi họ được mọi người luôn nhớ tới. Và cuộc sống vẫn còn biết bao điều chưa đẹp dẫu ai đó muốn quên cũng không thể nào quên.
Các vấn đề, các nhân vật, những trải nghiệm cá nhân được đề cập trong cuốn sách đều là những điều ai cũng có thể nghe, có thể đọc, có thể biết trong cuộc sống đời thường quanh ta. Nó được gọi chung bằng cái tên con người, là văn hóa. Và đều mong muốn hướng tới những giá trị cao đẹp vĩnh hằng: chân, thiện, mỹ. Đó là sự nghiệp vô cùng cao cả không chỉ với mỗi người, mỗi thế hệ, mà là của toàn xã hội và của chung nhân loại.
Nội dung cuốn sách này gồm những bài đã đăng, đã công bố và một số bài tôi vừa mới viết gần đây. Những bài viết ấy gắn với thời gian, với công việc, với cuộc sống mà tôi gắn bó, trải nghiệm. Có những bài được viết theo yêu cầu của báo chí, có những hội thảo khoa học, hoặc những sự kiện chính trị, văn hóa, song nhiều bài là sự thôi thúc nội tại của bản thân khi cần phải ghi lại những mối quan tâm, những khoảnh khắc đáng nhớ thường ngày.
Việc chọn cho cuốn sách một cái tên cũng thật không dễ chút nào. Trên cánh đồng thân quen đã có biết bao người cày xới, giao trồng, gặt hái. Công sức, mồ hôi của những người đi trước đã từng đổ ra cho những mùa vàng đã qua. Tôi xin được tham gia lao động cùng mọi người, bổ những nhát cuốc, giao đôi ba hạt trên thửa ruộng giữa một cánh đồng bát ngát, mênh mông.”
Nhà xuất bản Hà Nội xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!