Theo Liên minh HTX thành phố Hà Nội, hiện nay Hà Nội có 1.571 HTX, quỹ tín dụng nhân dân với khoảng hơn 1 triệu xã viên, người lao động. Trong đó, có 965 HTX nông nghiệp, dịch vụ nông nghiệp (chiếm 61,4% tổng số HTX). HTX nông nghiệp được xác định là lực lượng nòng cốt đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. Tuy nhiên, trước tiến trình đô thị hóa và công nghiệp hóa nông thôn, nhiều địa phương đã rơi vào cảnh không có đất để canh tác. Thực trạng này dẫn đến việc các HTX phải chuyển hướng hoạt động. Nghĩa là, các HTX nông nghiệp phải khai thác các dịch vụ khác bên cạnh các dịch vụ sản xuất nông nghiệp. Ông Phạm Văn An, Chủ tịch Liên minh HTX Hà Nội khẳng định, nếu các HTX nông nghiệp không xác định phương hướng hoạt động, tạo bước chuyển biến mới để nông dân chuyển đổi sản xuất từ cây trồng, vật nuôi sang các loại hình sản xuất khác phù hợp thì sẽ không tránh khỏi tình trạng khó khăn nguy cơ phải giải thể. Nhiều HTX đã tự đổi mới loại hình HTX dịch vụ nông nghiệp, đã phát huy khả năng làm kinh tế theo hướng phát triển đa dạng các loại hình dịch vụ. HTX nông nghiệp Thống Nhất, xã Trung Văn, Từ Liêm là một trong 8 điển hình của Hà Nội phát huy tốt khả năng làm kinh tế sau khi tự đổi mới. Ông Trần Quốc Cường, Chủ nhiệm HTX Thống Nhất cho biết: Quá trình đô thị hóa rất nhanh của thành phố khiến hiện nay xã Trung Văn chỉ còn khoảng 8-10ha đất sản xuất nông nghiệp. Do đó, để duy trì các dịch vụ sản xuất nông nghiệp là rất khó nên HTX nông nghiệp Thống Nhất đã mở rộng, phát triển các ngành nghề khác. Từ 4 khâu dịch vụ ban đầu, đến nay HTX Thống Nhất đã hình thành 18 loại hình dịch vụ khác nhau như dịch vụ kinh doanh chợ, dịch vụ cho thuê nhà sinh viên, dịch vụ tín dụng nội bộ... Kết quả năm 2008, HTX Thống Nhất đạt tổng doanh thu 12 tỷ 328 triệu đồng, trong 9 tháng đầu năm 2009, HTX đã có tổng doanh thu lên tới 12 tỷ 332,8 triệu đồng. Đây là một kết quả đáng mừng trong hoạt động của HTX dịch vụ nông nghiệp trước quá trình đô thị hóa. Theo ông Phạm Văn An, Chủ tịch Liên minh HTX Hà Nội, hầu hết các HTX nông nghiệp sau khi chuyển đổi sang kinh doanh dịch vụ đều làm ăn có hiệu quả và đạt lợi nhuận cao

Cần sự hỗ trợ của Nhà nước

Ông Nguyễn Quang Hải, Trưởng phòng Tổ chức Liên minh HTX thành phố Hà Nội cho rằng, hoạt động các HTX dịch vụ nông nghiệp tuy bước đầu có chuyển biến nhưng nhìn chung còn chậm, chưa đồng đều và chưa mạnh. Hiện nay, còn 11 HTX chưa chuyển đổi, 35 HTX chưa đăng ký kinh doanh, một số HTX còn hoạt động cầm chừng, chỉ đáp ứng từ 1-2 khâu dịch vụ giản đơn.

Để các HTX dịch vụ nông nghiệp phát huy được rất cần tác động đủ mạnh để hỗ trợ cho các HTX phát triển đa dạng. Muốn vậy, cần sự vào cuộc của các cấp, ngành, cơ quan chức năng, đặc biệt là các cơ chế, chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với HTX dịch vụ nông nghiệp. Ông Nguyễn Văn Thông, Chủ tịch Liên minh HTX Đan Phượng cho rằng, nghị định của Chính phủ liên quan đến mảng HTX dịch vụ nông nghiệp chưa được các bộ, ngành liên quan hướng dẫn cụ thể nên việc thực hiện đang gặp nhiều khó khăn. Việc thực hiện các chủ trương, chính sách ưu tiên cho HTX chưa được áp dụng đồng bộ nên chưa tạo sức đột phá trong kinh tế HTX hiện nay. Theo bà Bùi Thị Uyên, Phó phòng Kinh tế huyện Thanh Trì, chính quyền địa phương, ngành liên quan cần quan tâm đặc biệt đến các HTX dịch vụ nông nghiệp, tạo điều kiện về cơ chế cũng như cơ sở vật chất để các HTX có thể mở rộng các hoạt động dịch vụ. Cụ thể như cần cấp nhanh sổ đỏ cho trụ sở HTX nông nghiệp để tạo điều kiện cho cơ sở thế chấp vay vốn ngân hàng hay hỗ trợ thuê mặt bằng, xin cấp đất trong quỹ đất địa phương giúp các HTX nông nghiệp có cơ sở mở mang dịch vụ. Bà Uyên cho biết, hiện nay trên địa bàn huyện Thanh Trì chỉ có 1 HTX nông nghiệp được cấp sổ đỏ, hầu hết các HTX nông nghiệp khác rất khó được thuê hay xin cấp đất trong quỹ đất của địa phương.