Chức danh Phố trưởng tổn tại trong suốt thời kỳ Pháp thuộc tại Hà Nội
Từ khi Hà Nội trở thành thành phố nhượng địa, hệ thống quan lại triều Nguyễn đều bị bãi bỏ, trừ chức danh Phố trưởng. Mặc dù người Pháp có những tranh luận nhất định về chức năng, vai trò, nhiệm vụ và quyền hạn của Phố trưởng lúc thì mở rộng, khi thì thu hẹp nhưng Phố trưởng vẫn tồn tại suốt trong thời Pháp thuộc tại Hà Nội.
Đây là nhận định của PGS.TS Phạm Hồng Tung và PGS.TS Trần Viết Nghĩa trong cuốn sách “Lịch sử Hà Nội cận đại”. Theo hai tác giả, người Pháp đã khôn khéo sử dụng các Phố trưởng làm đội quân tay sai để phục vụ cho sự cai trị của họ ở Hà Nội. Sử dụng đội ngũ Phố trưởng thể hiện rõ chính sách dùng người Việt Nam cai trị người Việt Nam trên địa bàn thành phố Hà Nội. Bên cạnh những mục đích chính trị, việc sử dụng đội ngũ Phố trưởng, những người được dân chúng bầu trực tiếp qua những lá phiếu, cho thấy người Pháp bước đầu hiện đại hóa và dân sự hóa bộ máy quản lý đô thị ở Việt Nam. Hơn 50% Phố trưởng sinh ra tại Hà Nội và nhiều người trong số đó sinh ngay ra tại nơi họ phụ trách. Họ đại diện cho những người dân thường, những người họ quen biết, bởi họ sinh ra và lớn lên ở đó và làm cùng một nghề.
Thu Hương