Thạch Lam, người chắt chiu cái đẹp có giá trị văn hóa của dân tộc
Viết về những cái nhỏ nhặt, bị che khuất, Thạch lam là người có ý thức chắt chiu cái đẹp có giá trị văn hóa của dân tộc. Vì thế đọc Thạch Lam, độc giả không chỉ thấy ý nghĩa và giá trị văn chương trong sáng tác của ông, mà còn tìm thấy tầng sâu văn hóa Việt Nam trong văn của ông, chính điều này quyết định sự trường tồn của nghệ thuật.
Nhà phê bình Bùi Việt Thắng trong cuốn sách “Hà Nội từ góc nhìn văn chương” đã chứng minh điều này khá cụ thể. Theo ông, trở về cội nguồn, tìm về cội rễ là một nét đẹp tâm hồn của người Việt Nam mà Thạch Lam hướng tới phát hiện và sáng tạo trong truyện ngắn của mình. Trở về những thuần phong mỹ tục như là nền tảng đạo lý Việt Nam mà nhà văn tìm thấy ở ngay chính những con người bình thường nhất. Cô Trinh (Trở về) khi thấy cậu Tâm về thăm nhà, quá vui mừng mà bộc lộ tình cảm, song thấy cậu Tâm có vẻ không cởi mở nên “hình như lỡ lời, cô thiếu nữ cúi mặt, hơi e lệ. Cái cử chỉ ấy và lời nói ấy đã không làm cho Tâm cảm động, lại làm cho chàng hơi ghét. Cô gái quê mùa tưởng chàng không để ý chắc?” Sự kiêu hãnh của Tâm thật không đúng chỗ, nó như phần u tối trong tâm hồn chàng trai, trái ngược với sự hồn nhiên, đáng yêu của cô gái-vì cô đã hành động theo mỹ tục “lời chào cao hơn mâm cỗ”.
Thu Hương