Phan Huy Chú và bộ bách khoa thư phong phú
Không chỉ là nhà thơ, nhà thư tịch lớn, Phan Huy Chú còn được người đời ca tụng là nhà bác học uyên bác về nhiều lĩnh vực. Nổi tiếng là người học giỏi nhưng hai lần đi ông chỉ đỗ Tú tài, do ở làng Thầy nên được người dân gọi là “Thầy kép”. Không thuận lợi trong con đường quan lộ nhưng Phan Huy Chú lại đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực nghiên cứu lịch sử, địa lý, văn hóa, chính trị, ngoại giao và có nhiều đóng góp cho quê hương và đất nước. Trong cuốn sách “Biên niên lịch sử Thăng Long-Hà Nội” phần bổ sung, PGS. TS Phan Phương Thảo đánh giá, Phan Huy Chú đã để lại cho đời sau nhiều công trình nghiên cứu vĩ đại, đặc biệt trong đó cần phải kể tới “Lịch triều hiến chương loại chí”.
“Lịch triều hiến chương loại chí” được ví là một bộ bách khoa thư, một kho tài liệu sử học phong phú, chính xác nhiều lĩnh vực được Phan Huy Chú nghiên cứu và biên soạn từ năm 1809 đến 1819. “Lịch triều hiến chương loại chí” gồm 49 quyển, được chia thành 10 bộ môn nghiên cứu, tức 10 loại chí, bao gồm: Dư địa chí, nhân vật chí, quan chức chí, lễ nghi chí, khoa mục chí, quốc dụng chí, hình luật chí, binh chế chí, văn tịch chí, bang giao chí. Năm 1821, Phan Huy Chú dâng “Lịch triều hiến chương loại chí” lên vua Minh Mệnh và được khen tặng, thưởng vàng bạc. Giá trị của “Lịch triều hiến chương loại chí” vẫn còn nguyen vẹn cho đến ngày nay và được nhiều nhà nghiên cứu tham khảo, trích dẫn.
Hữu Trưởng