Thăng Long-Hà Nội thời Bắc thuộc và chống Bắc thuộc
Sau khi phất cờ khởi nghĩa năm 40, Trưng Trắc xưng vương đóng đô ở Mê Linh. Năm 43, Hai Bà Trưng hy sinh trong cuộc chiến chống Đông Hán, nước ta lại bị đô hộ. Để tưởng nhớ, người dân lập đền thờ phụng Trưng Nữ Vương ở nhiều nơi. Đến năm 271, nhà Ngô đặt quận Vũ Bình gồm địa phận nhiều huyện của Hà Nội ngày nay. Nhà Tùy đặt huyện Long Bình trên địa phận huyện Quốc Oai và Phúc Thọ năm 598. Thời nhà Đường, huyện Nam Từ được thành lập trên địa phận huyện Đan Phượng ngày nay. Sau khởi nghĩa Phùng Nhưng năm 791, đến lượt Ngô Quyền chiến thắng quận Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938. Sau khi Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha thâu tóm quyền lực. Ngô Xương Văn là con thứ của Ngô Quyền đã lập mưu đánh úp Dương Tam Kha giành lại đất nước, lên ngôi vua. Sau khi Ngô Xương Văn mất, các thế lực cát cứ nổi lên khắp nơi tạo nên cục diện gọi là “loạn 12 sứ quân”. Vùng đất Hà Nội với điều kiện thuận lợi về kinh tế-xã hội dân cư đông đúc, giao thông thuận tiện trở thành địa bàn tranh giành ảnh hưởng của các thế lực cát cứ. Trong đó, Ngô Nhật Khánh chiếm vùng quê gốc của nhà Ngô ở Đường Lâm và xây dựng căn cứ tại đây…
Hữu Trưởng