Âm mưu xâm lược Bắc Kỳ lần thứ nhất của thực dân Pháp
Hiệp ước Nhâm Tuất năm 1862 đã đặt cơ sở cho sự thống trị lâu dài của Pháp ở Nam Kỳ nhưng tham vọng của Pháp không dừng lại ở đó. Pháp tuy không thể cạnh tranh với Anh ở Bắc Trung Quốc, nhưng có cơ hội thâm nhập thị trường Nam Trung Quốc bởi ảnh hưởng của Anh ở đây chưa lớn. Với địa hình núi liền núi, sông liền sông, biển liền biển, Bắc Kỳ chính là cửa ngõ, là bàn đạp lý tưởng để Pháp tiến vào Nam Trung Quốc. Đây là những phân tích của PGS.TS Phạm Hồng Tung và PGS.TS Trần Viết Nghĩa nhằm giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về âm mưu xâm lược Bắc Kỳ lần thứ nhất của thực dân Pháp trong cuốn sách “Lịch sử Hà Nội cận đại”.
Chuẩn Đô Đốc Marie Jules Dupre, Thống đốc Nam Kỳ, ngày 19-3-1873 đã gửi điện về nước để xin ý kiến Chính phủ Pháp về vấn đề Bắc Kỳ. Trong bức điện, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của Bắc Kỳ: “Việc thiết lập vị trí của chúng ta ở trong vùng đất giàu có này, giáp với Trung Hoa, và là đầu ra tự nhiên của các tỉnh giàu có Tây-Nam, theo tôi là một vấn đề sống còn cho tương lai của sự thống trị của chung ta ở Viễn Đông. Chung ta phải bám trụ vào đó, hoặc như một đồng minh của vua Tự Đức, để lập lại ở đó quyền hành của ông ta, làm cho mọi người phải kính trọng ông ta, hoặc bằng một cuộc chiếm đóng quân sự sẽ được biện minh đầy đủ vào cái ngày mà triều đình Huế cho chúng ta chứng cứ về ác ý và sự bác bỏ không muốn ký kết với chúng ta một sự dàn xếp cuối cùng”.
Thu Hương