Mỗi lần đi trên đường phố Hà Nội, có bao giờ bạn tự hỏi những con phố này có từ khi nào? Tại sao lại có những con phố này? Trong cuốn “Hà Nội ngày ấy”, tác giả Nguyễn Bá Đạm đã kể tóm tắt toàn bộ câu chuyện hình thành nên phố, phường Hà Nội từ thời Lý đến ngày nay. Hà Nội bước sang thời Trần có 61 phường vào thời Lê tuy có mở mang thêm nhưng dồn lại là 36 phố. Hà Nội tính đến năm 1995 có 84 phường, 441 đường phố với chiều dài gần 200km. Phố phường xưa kia khoanh lại ở phía đông kinh thành, tiếp giáp với sông Hồng. Tiếng là phố nhưng vẫn xen kẽ nhiều làng, xóm, thôn...
Năm 1894, Toàn quyền Đông Dương Chavassieux ra lệnh đấu thầu phá thành Hà Nội để mở rộng đường phố. Tường thành và cổng thành phá đi như lối cửa Đông mở ra con đường Lý Nam Đế ngày nay. Sông Tô Lịch ở cửa Bắc trong ra lấp đi nay là đường Phan Đình Phùng. Con đường Điện Biên Phủ hằng ngày chúng ta vẫn đi qua và bên cạnh là vườn hoa Lênin trước kia là đầm Vũng Tượng lính tráng ở thành mang voi ra tắm được lấp vào cuối thế kỷ 19... Ngoài ra, “Hà Nội ngày ấy” còn kể về câu chuyện xây thành Thăng Long xưa, đến kiến trúc Vauban thời nhà Nguyễn giúp bạn đọc có được cái nhìn toàn thể, khách quan về gốc gác của những đường, phố Hà Nội ngày nay.
Hữu Trưởng