Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn I hoàn thành, ra mắt bạn đọc gồm hơn 120 tập sách và hàng ngàn trang tư liệu quý hiếm về văn hiến Thăng Long - Hà Nội. Đây là sự bổ sung kịp thời và quý giá cho kho tàng sách về Thăng Long - Hà Nội. Thực tế, sách và tài liệu về Thăng Long - Hà Nội được công bố đã có nhiều, nhiều tác phẩm đã được sàng lọc và khẳng định qua thời gian. Tuy nhiên trước khi Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến ra đời kho tàng này vẫn tản mạn, thiếu một sự hệ thống, toàn diện, chọn lọc và tiêu biểu. Trải qua quy trình biên soạn và xuất bản công phu, nghiêm túc, khoa học, với chất lượng tốt về nội dung, đẹp về hình thức Tủ sách đã nhận được nhiều ý kiến hoan nghênh, đánh giá cao từ các nhà khoa học, các nhà quản lý và dư luận đông đảo độc giả trong và ngoài nước. Tủ sách thực sự có ý nghĩa và giá trị bền vững, phục vụ hiệu quả cho nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu về Thăng Long - Hà Nội trước mắt cũng như lâu dài.

Kể từ khi xuất bản đến nay, nhiều cuốn sách đã để lại ấn tượng tốt trong lòng bạn đọc, được bạn đọc quan tâm, tìm kiếm. Đơn cử như cuốn Tư liệu các Công ty Đông Ấn Hà Lan và Anh về Kẻ Chợ - Đàng Ngoài thế kỷ XVII (dung lượng hơn 750 trang) do Nhà xuất bản Hà Nội ấn hành tháng 8 năm 2010. Công trình khai thác một phần tư liệu điều tra, sưu tầm nước ngoài tại Hà Lan và Anh của công ty Đông Ấn Anh và Đông Ấn Hà Lan. Các tư liệu mới chỉ được biên soạn dưới dạng chắt lọc và giới thiệu những thông tin chính diễn ra ở Kẻ Chợ - Đàng Ngoài như: thiên tai, địch họa, các sự kiện cung đình, tình hình sản xuất, hoạt động xuất nhập khẩu… Mặc dù chưa có điều kiện đi sâu phân tích chi tiết các vấn đề khác nhau của kinh tế, xã hội, chính trị, văn hóa, tín ngưỡng của kinh đô Thăng Long được phản ánh hết sức sôi động trong hai khối tư liệu đồ sộ này nhưng cuốn sách vẫn được chào đón, trở thành một hiện tượng xuất bản trong năm. Cuốn sách Hà Nội - tiểu sử một đô thị của William S. Logan do PGS.TS Nguyễn Thừa Hỷ dịch, cung cấp một góc nhìn khác về Hà Nội cũng nhận được sự quan tâm, đánh giá cao của độc giả.

Một điều rất đặc biệt của Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến là cung cấp những sách “công cụ” - sách biên soạn trên cơ sở dịch, chú giải những tư liệu gốc bằng chữ Hán Nôm, tư liệu Trung Quốc, tư liệu phương Tây. Nhiều nguồn tư liệu chưa từng được công bố trước đó, nhận được sự quan tâm đặc biệt của độc giả như: Minh thực lục - Quan hệ Trung Quốc - Việt Nam thế kỷ XIV - XVII; Thanh thực lục - Sử liệu chiến tranh Thanh - Tây Sơn; Tư liệu văn hiến Thăng Long - Hà Nội: Tuyển tập Tư liệu phương Tây… Để đáp ứng sự mong đợi này của độc giả, trong giai đoạn II của dự án, Tủ sách tiếp tục đầu tư vào mảng sách này với các đề tài như: Châu bản triều Nguyễn về Hà Nội; Khâm Định An Nam kỷ lược; Hệ thống văn bản pháp quy về xây dựng và quản lý thành phố Hà Nội (1873 - 1954)…

Các đầu sách của Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến cả giai đoạn I và II đều mang tính hàn lâm cao. Nhiều công trình là thành quả nghiên cứu của các nhà khoa học trong nhiều năm liền hay tập hợp thành quả nghiên cứu mới nhất, quy tụ nhiều chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu. Tuy nhiên, dù mang tính hàn lâm rất cao nhưng các đầu sách của Tủ sách đều được yêu cầu và được biên soạn với cách thức để bạn đọc phổ thông và người nghiên cứu dễ tiếp cận nhất. Chính vì vậy giá trị phục vụ của Tủ sách trở nên rộng hơn, đa dạng hơn, đáp ứng nhiều đối tượng độc giả hơn. Ngoài ra, Tủ sách còn xuất bản cách đầu sách mang tính phổ thông hơn, phục vụ đối tượng bạn đọc trẻ tuổi, thu hút sự quan tâm của lớp thanh thiếu niên về Thăng Long - Hà Nội. Điều này thật sự cần thiết trong việc tạo dựng một thói quen yêu sách, đọc sách trong bạn đọc trẻ hiện nay. Việc phát hành Tủ sách miễn phí đến các Thư viện trong và ngoài nước, các trường PTTH tại Hà Nội cũng đã khẳng định mục tiêu này.

Có lẽ ở Việt Nam thì Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là hai nơi có số lượng độc giả đông đảo nhất, nhu cầu đa dạng nhất và cũng “khó tính” nhất. Đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với các nhà xuất bản. Riêng với những người làm Dự án Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến có lẽ mong muốn lớn nhất là được góp phần thỏa mãn được nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu của những người yêu Hà Nội hiện nay và mai sau.

Hoàng Hà