Sinh ra và lớn lên ở Quỳnh Đôi - một làng quê hiếu học, giàu truyền thống văn hóa và cách mạng thuộc huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, ông đã đến với nghiệp báo như một nhu cầu nội tại và sớm khẳng định được chất nghề trong làng báo khi là người đầu tiên và người duy nhất của báo in nhận giải Báo chí toàn quốc (giải cá nhân) do Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức lần thứ nhất năm 1991. Hơn ba thập kỷ cầm bút miệt mài và sáng tạo, Nhà báo Hồ Quang Lợi - Uỷ viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội - nổi tiếng là một cây bút chính luận, một nhà bình luận quốc tế xuất sắc trong nền báo chí cách mạng Việt Nam.
Ai cũng biết để trở thành một nhà báo chính luận chuyên nghiệp không dễ - bởi thể loại này rất kén người viết. Một bài bình luận hay, đạt hiệu quả cao phải đạt đến độ nhuần nhuyễn của cả ba tiêu chí: đề cập đến vấn đề nóng bỏng đang là mối quan tâm của cả xã hội; chiều sâu lý lẽ sắc sảo trên cơ sở tổng hợp, xâu chuỗi và phân tích sự kiện để đưa ra những nhận định cùng dự báo xác đáng nhất; cách viết uyển chuyển, linh hoạt, hấp dẫn người đọc. Chính những đặc điểm này tạo nên sức thuyết phục và quyết định mức độ tác động đến dư luận xã hội, kết thành giá trị một bài chính luận của nhà báo Hồ Quang Lợi. Cùng với sự năng cảm, nhạy bén, tinh tế trong phát hiện và tiếp cận vấn đề, các bài viết của ông đã dần định hình nên một phong cách riêng biệt - phong cách Hồ Quang Lợi.
Làm báo chuyên nghiệp liên tục trong suốt 30 năm, và từ hơn 5 năm nay, dù đã chuyển công tác với cương vị Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, nhưng trước các sự kiện lớn, ngay lập tức, nhà báo Hồ Quang Lợi lại cho ra đời những bài bình luận như “Chiều kích cuộc biến động mới”, “Thông điệp lớn trên Quảng trường Đỏ” hay “Ngòi bút xây thế trận”... Và ông gọi đó là “Những lát cắt thời sự”, được tập trung trong Chương một của cuốn sách Thế sự và mắt nhìn.
Nhà báo Hồ Quang Lợi vốn có biệt tài trong việc đặt tên cho các bài báo, từ đó toát lên thái độ, quan điểm rõ ràng của tác giả và điều này được thể hiện ở Chương hai cuốn sách với loạt bài: “Dải lụa mềm và thanh kiếm sắc”, “Trên đôi cánh tư duy và cảm xúc”, “Có những điểm dừng báo bão”, “Giải cứu lệch chuẩn ngôn ngữ”... Ông luôn nhắc mình “Giữ lửa cho ngọn bút” và “Ngọn bút chiến đấu” - điều luôn là ưu thế của ông. Để làm được điều này một cách hiệu quả đòi hỏi tác giả - các nhà báo - phải luôn có “Trái tim nóng, cái đầu lạnh”.
Chương ba cuốn sách có tên “Tình đời - tình nghề”, bên cạnh những bài viết mới, một số bài viết có chung tiêu chí được chọn lại, đó là những kỷ niệm sâu sắc với các đồng nghiệp trong sự nghiệp làm báo của ông. Cũng ở đây, bạn đọc có thể tiếp cận gần hơn với con người riêng tư Hồ Quang Lợi: vui - buồn, ấn tượng, suy nghĩ về cuộc sống, nghề nghiệp cùng tình yêu gia đình, hạnh phúc qua một cuộc trò chuyện hỏi ngắn đáp gọn mang cái tên dài nhất tập sách “Sự thật đôi khi không phải là điều người ta nhìn thấy”.
Ngoài phần chính văn, cuốn sách còn phần Thấm đượm ân tình là phụ lục tuyển một số bài dẫn luận cho các cuốn sách đã xuất bản của ông như một lời cảm ơn, một sự tri ân đồng nghiệp, bạn nghề vong niên. Đó là những người đã theo sát, động viên ông suốt chặng đường hoạt động báo chí.
Tốt nghiệp khoa Ngôn ngữ và Văn học nước ngoài của Trường Đại học Tổng hợp Bucarét (Rumani), Hồ Quang Lợi từng chuẩn bị sẵn cho mình một tâm thế khi về nước: hoặc là được làm việc tại viện nghiên cứu hoặc là giảng viên của một trường đại học… Nhưng nghề báo đã chọn ông. Và ông cũng không phụ nghề. Ông khẳng định: “Lao động báo chí đã giúp tôi rèn luyện, thử thách về bản lĩnh, khả năng ứng phó với những tình huống nảy sinh; khả năng nắm bắt, tổng hợp, phân tích, nhận định, dự báo tình hình…”. Suốt 35 năm trải qua hầu hết các công việc khác nhau trong lao động báo chí với 9 lần được nhận giải Báo chí quốc gia (trong đó có 5 giải A) và đã đứng mũi chịu sào đảm trách công tác tư tưởng, tuyên giáo Thủ đô ở một giai đoạn đầy dấu ấn (2010 - 2015), Hồ Quang Lợi vẫn luôn khẳng định: “Nếu đúng nguyện vọng cá nhân thì tôi muốn theo đuổi nghề báo đến cuối đời vì đó là nghiệp mà tôi đã gắn bó máu thịt”.
Nhân kỷ niệm 125 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh - người sáng lập nền báo chí cách mạng, 90 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, trân quý một nhà báo tài năng và nhiệt huyết, có lương tâm và trách nhiệm với nghề, với đời, Nhà xuất bản Hà Nội tổ chức xuất bản cuốn “Thế sự và mắt nhìn” của nhà báo Hồ Quang Lợi. Vượt khỏi khuôn khổ là tập hợp những bài báo, bài bình luận sâu sắc, cuốn sách thực sự trở thành tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà báo. Và hơn cả điều đó, “Thế sự và mắt nhìn” dành cho tất cả mọi người bởi giá trị nhân văn và ý nghĩa xã hội sâu sắc ẩn chứa sau những trang viết mẫu mực.
Nhà xuất bản Hà Nội trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!