Cuốn sách với nội dung phong phú, kết cấu chặt chẽ gồm 21 chương được sắp xếp liên tục như sau:

Chương 1. Khái lược về Địa lí hành chính Hà Nội, bạn đọc sẽ có được thông tin sinh động về sự thay đổi địa giới hành chính Hà Nội qua các thời kì lịch sử, đặc biệt là từ sau ngày Thủ đô được giải phóng, gắn với các định hướng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội từng thời kì, nâng cao vị thế Thủ đô. Hà Nội có tài nguyên vị thế đặc sắc, từ vị thế địa chính trị đến vị thế địa lí tự nhiên. Sự mở rộng liên kết vùng đã làm thay đổi và phát triển tài nguyên vị thế của Thủ đô, cũng như sự phát triển kinh tế dịch vụ, giao thông đô thị (giao thông đối nội) đang làm thay đổi sâu sắc tài nguyên vị thế chung, cũng như của từng bộ phận không gian của Hà Nội.

Từ chương 2 đến chương 9 của chuyên khảo, nội dung về Địa lí tự nhiên Hà Nội, cụ thể: Chương 2. Khái quát về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên; Chương 3. Địa chất; Chương 4. Đặc điểm địa mạo; Chương 5. Khí hậu; Chương 6. Thủy văn và tài nguyên nước; Chương 7. Đặc điểm thổ nhưỡng và tài nguyên đất Hà Nội; Chương 8. Các hệ sinh thái; Chương 9. Cảnh quan Hà Nội.  Nội dung của các chương này giúp bạn đọc có thể hình dung về các đặc điểm của môi trường tự nhiên Hà Nội, về các thành phần của môi trường tự nhiên Hà Nội: địa chất, địa mạo, khí hậu, thủy văn, các hệ sinh thái và kết thúc là về các cảnh quan thiên nhiên. Các đặc điểm cảnh quan làm nổi bật sự phân hóa môi trường tự nhiên, các chức năng cảnh quan và các định hướng sử dụng cảnh quan Hà Nội.

Sau phần nội dung về địa lí Hà Nội thì từ chương 10 đến chương 16 là về Địa lí dân cư và quần cư Hà Nội, cụ thể: Chương 10. Quy mô dân số và biến động dân số; Chương 11. Cơ cấu dân số; Chương 12. Di cư ở Hà Nội từ giữa thập niên 1980 trở lại đây; Chương 13. Phân bố dân cư; Chương 14. Làng Hà Nội; Chương 15. Đô thị hóa và quần cư đô thị; Chương 16. Chất lượng cuộc sống của dân cư. Nội dung của phần này, bạn đọc sẽ có dịp tìm hiểu sự thay đổi quy mô dân số gắn liền với các quá trình nhân khẩu học và thay đổi địa giới hành chính, những thay đổi của cơ cấu dân cư Hà Nội (cơ cấu sinh học, cơ cấu xã hội - nghề nghiệp...) và những tác động của cơ cấu này đến sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Từ những phân tích về tình hình dân cư để thấy những thuận lợi và khó khăn trong phát triển kinh tế - văn hóa của Thủ đô, đặc biệt sau khi Hà Nội mở rộng địa giới hành chính.

Với 16 chương cung cấp cho bạn đọc những hiểu biết khái lược về địa lí tự nhiên, cảnh quan, môi trường, dân cư… thì từ chương 17 đến chương 21 là về Địa lí các ngành kinh tế: Chương 17. Khai quát về quá trình phát triển kinh tế Thủ đô; Chương 18. Công nghiệp; Chương 19. Giao thông vận tải và viễn thông; Chương 20. Thương mại, dịch vụ du lịch; Chương 21. Nông nghiệp. Mở đầu phần nội dung này là khái quát về quá trình phát triển kinh tế Thủ đô từ 1954 trở lại đây. Một Hà Nội “một thời đạn bom, một thời hòa bình”, với bao tàn tích, thiệt hại từ chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, Hà Nội đã chuyển mình từ cơ chế quản lí kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường có sự quản lí của Nhà nước. Cũng trong phần về kinh tế này, bạn đọc sẽ thấy một nền kinh tế Thủ đô sống động trong quá trình mở cửa, hợp tác và cạnh tranh. Các nội dung được trình bày từ công nghiệp, giao thông vận tải và viễn thông, thương mại và dịch vụ du lịch, nông nghiệp. Từ sự chuyển đổi mạnh mẽ này đã tạo đà cho tốc độ tăng trưởng kinh tế của Hà Nội ngày một phát triển bền vững.

Sau khi đọc cuốn sách bạn đọc sẽ có cảm nhận dù là một chuyên khảo, nhưng nội dung cuốn sách không dành riêng cho các nhà chuyên môn, các sinh viên đại học quan tâm đến các vấn đề của địa lí Hà Nội mà cho giới bạn đọc rộng rãi, những người yêu Hà Nội. Không những thế, cuốn sách còn là nguồn tài liệu quý cho trung ương và Hà Nội trong việc khai thác những lợi thế về địa lí của Hà Nội trong phát triển kinh tế, văn hóa, khoa học… Là một chuyên khảo, cuốn sách có những vấn đề chuyên môn sâu, nhưng các tác giả đã chọn cách trình bày giản dị, dễ hiểu và thú vị. Ngoài các bản đồ, biểu đồ mà phần lớn các bản đồ, biểu đồ này do chính các tác giả thành lập, cuốn sách còn có nhiều ảnh minh họa bám sát nội dung giúp cho cuốn sách sinh động hơn.

Nhà xuất bản Hà Nội trân trọng giới thiệu chuyên khảo “Địa lí Hà Nội” do GS.TS. Nguyễn Viết Thịnh làm chủ biên.